• Okuduklarımdan, seyrettiklerimden aldığım notlar, izlenimler, incelemeler…

Cantata Grafiksel MPD İstemcisi

Kantat (Latince ve İtalyanca’da cantare, “şarkı söylemek”) bir çalgı eşliğinde söylenen ve genellikle birden fazla bölüm içeren, genellikle koro eşliğinde sunulan sözlü beste anlamına geliyor. Bu yazının konusu Cantata grafiksel bir MPD istemci yazılımı. Güçlü bir bilgisayar yerine, daha ufak bir sistemi tercih ediyorsanız size uyabilir. Neden daha ufak bir bilgisayarı tercih edesiniz? Birinci sebep maliyet olabilir, ikincisi daha kısa ve temiz bir sinyal yolu olabilir. Cantata, Linux, Windows ve Mac OSX işletim sistemleri üzerinde kullanılabiliyor.  Cantata’ın özelliklerinden önce MPD (Music Player Daemon = Müzik Çalma Cini) konusunu açıklayalım.

MPD Müzik Çalma Cini

MPD, uzaktan müzik çalmanıza, çalma listelerini yönetmenize, müzik (çeşitli alt protokollerle HTTP akışları) sunmanıza olanak tanıyan bir sunucu yazılımıdır. Asgari kaynak kullanımı ve istikrar düşünülerek yazıldığından (CuBox veya Raspberry Pi gibi) ufak/düşük güçlü bilgisayarlarda sorunsuz bir şekilde çalışır. MPD, aralıksız (gapless) oynatma, tamponlanmış ses çıkışı ve çapraz geçiş (crossfading) özelliklerini destekler.

MPD’nin ayrı istemci ve sunucu tasarımı, müziği çalan sunucu uygulamanın aynı (MPD) olmasına rağmen kullanıcı arayüzünde, ihtiyaca göre değişik tasarımların yapılabilmesini sağlıyor. Dolayısıyla, MPD’yi sunucu katmanı, bu yazının konusu Cantata’yı ise kendi özgün grafik tasarımına sahip istemci yazılımı olarak pozisyonlayabiliriz.

MPD istemci yazılımının görevi, MPD sunucusunun çalma işlemini grafiksel bir arayüzden yönetmek. Cantata gibi, GMPC (Gnome Music Player Client) veya ARIO gibi diğer grafiksel arayüzlü MPD istemcileri de mevcut. Hatta acı çekmekten hoşlananlar için komut satırı veya konsol istemci yazılımları da mevcut.

İşin temelinde MPD’nin olması “bit-perfect” çalmayı sağlıyor.  Yani, sayısal müzik dosyasını olduğu gibi – kayıpsız ve hiç değiştirmeden – çalabiliyorsunuz.  MPD, dff ve dsf dosya formatlarını tanıyor. Dolayısı ile Native DSD (Direct Stream Digital) bitstream mümkün. DSD müzik dosyalarını MPD ile DoP veya PCM’e çevirerek çalmak da mümkün ama DSD bitsream varken…? Tabi burada kullanılan donanımın da bu formatları desteklemesi önemli.

Konfigürasyon

Konfigürasyonu aşağıda basit çizimde görebilirsiniz ama resmin anlatmak istediğine tercuman olayım:

  • MPD sunucu olarak exaSound PlayPoint kullandım.
  • Müzik dosyaları, USB ile PlayPoint’e bağlı bir hard disk üzerinde yüklü.
  • PlayPoint ve müzik kontrolü yapacağınız PC veya Mac aynı ağ üzerinde olmalı.
  • PlayPoint, exaSound e22 DAC’a yine USB ile bağlı; yüksek çözünürlüklü PCM ve DSD dosyalarını çalarak e22 DAC’a gönderiyor.
  • Müzik kütüphanesi yönetimi, müzik çalma, durdurma gibi basit kontrolleri, Windows 10 işlerim sistemi ve Cantata yazılımı yüklü bir dizüstü bilgisayardan gerçekleştirdim.

Dikkat edeceğiniz üzere müziğin çalınması için geleneksel bir bilgisayar yerine exaSound PlatPoint kullandım ve bu nispeten daha temiz ve kısa bir sinyal yolu demek.

Cantata Yazılımı

Cantata yazılımını buradan yükledim. Burada detaylı olarak kurulumu anlatmayacağım. Cantata yazılımını kurduktan sonra ilk iş ayarlar ekranın ilk öğesinde (Collection) müzik kütüphanesinin yerini belirtmek. Aşağıdaki resimde exaSound PlayPoint’e özel ayarları görüyorsunuz. Resimin sol kolonunda ayarlanabilir diğer unusurlar yer alıyor.Aşağıdaki ekranda ise kullanıcı arayüzü (Interface)  ile ilgili çeşitli unsurları ayarlayabiliyorsunuz.Ekranın solundaki “Streams” ikonundan Dirble, IceCast, ShoutCast, TuneIn gibi aktif tedarikçileri ayarlayabiliyorsunuz. “Online” ikonu, Jamendo, Mangatune, Podcasts, SoundCloud gibi aktif hizmetleri ayarlamak için. Ayar işlemlerinin detayına girmeden ana ekrana dönüyorum.

Ana ekranda en üst yatay bölümde soldan sağa, çalma kontrolleri, çalmakta olan albümün ufak bir resmi, çalma pozisyonu, ses şiddeti ayarı ve menü ikonu yer alıyor. Ekrana dikey kolonlar olarak baktığımızda; ilk kolon, artist, albüm, klasörler ve bunun gibi ana seçenekleri içeriyor. Orta kolonda – o an ne seçili ise – artist veya albüm resmi, klasör içeriği gibi bilgileri görebiliyordunuz. Üçüncü kolon ise çalmakta olan paça listesini gösteriyor. tabi bunların görünüşleri, ayarlar menüsünden farklılaştırılabilir – o detaya girmiyorum.

Temel mantık bir albümün tümünü veya parçaları seçerek bir parça listesine (playlist) ekliyorsunuz ve listedeki parçalar sırayla çalınıyor. Örneğin bir albümü veya parçayı çalmak istiyorsunuz. İlgili öğrenin üstüne geldiğinizde sağ fare tuşu çeşitli seçenekler sağlıyor; seçilen parçanın yada albümün çalma listesine eklenmesi; çalma listesinin silinerek sadece en son seçilenin eklenmesi veya çalma listesine öncelikli olarak eklenmesi gibi.

Herhangi bir artist, albüm veya çalma listesindeki parça üzerine fare imleçini getirdiğinizde ilgili öğe hakkında bazı bilgilerin olduğu ufak bir pencere açılıyor. Örneğin aşağıdaki örnekte çalma listesinde yer alan bir parçanın özellikleri gösteriliyor.İmleç parçanın üstündeyken farenin sağ tuşunu tıklarsanız bir takım seçenekler ortaya çıkıyor.

Cantata’nın en sevdiğim özelliği ise Info ekranı. Bu ekranda çalmakta olan albüm sanatçısı, albüm ve şarkı sözleri gibi bilgiler online kaynaklardan bulunarak ekranınıza getiriliyor. Bence böyle basit bir arayüz için son derece değerli bir ekran.

Özellikler

  • Qt4, Qt5, KDE, MacOSX, Windows ve Ubuntu Touch desteği
  • Çoklu MPD koleksiyonları
  • Özelleştirilebilir arayüz
  • Albüm çalma sırasına göre gruplandırılmış şarkılar
  • Geçerli parçanın sanatçı, albüm ve şarkı bilgilerini göstermek için bağlam görünümü
  • Basit etiket editörü
  • Dosya düzenleyicisi – dosyaları ve klasörleri düzenlemek için etiket kullanımı
  • ReplyGain etiketleri hesaplamak için yeteneği. (Yalnızca Linux ve ilgili kütüphaneler yüklüyse)
  • Dinamik çalma listesi
  • Çevrimiçi hizmetler; Jamendo, Magnatune, SoundCloud ve Podcast’ler
  • Radyo akışı desteği – Akışları TuneIn ve ShoutCast aracılığıyla arayabilme olanağı
  • USB-Mass Storage ve MTP cihazı desteği. (Yalnızca Linux ve ilgili kütüphaneler yüklüyse)
  • Ses CD’si kopyalama ve oynatma. (Yalnızca Linux ve ilgili kütüphaneler yüklüyse)
  • Basit dahili HTTP sunucusu yoluyla MPD olmayan şarkıların çalınması
  • MPRISv2 DBUS arabirimi
  • KDE genel kısayollarının (KDE yapıları), GNOME medya anahtarlarının (yalnızca Linux) ve genel medya anahtarlarının (Qxt desteği aracılığıyla) desteklenmesi
  • Ubuntu / ambiyans tema entegrasyonu – araç çubuğu aracılığıyla pencerenin sürüklenmesini içerir
  • Dokunmatik stil arabirimi için temel destek (görünümler ‘tıklanabilir’)
  • Scrobbling
  • Parçaları derecelendirebilme

Sonuç

Bilgisayardan yüksek çözünürlüklü sayısal müzik dosyalarını dinlemek için çok çeşitli yaklaşımlar mevcut. Blogda “Model-” kelimesi ile arama yaptığınızda bu yaklaşımlar ile ilgili önceden yazdığım yazılara erişebilirsiniz. Bu yaklaşımlardan biri de müzik bilgisayarını olabildiğince ufak tutarak olası sinyal kirliğinin ve bazı konfigürasyon maliyetlerinin önüne geçmek. Basit bir donanım üzerinde MPD Müzik Çalma Cini kullanmak ve onu başka bir cihazdan (Windows, Linux, IOS…) Cantata gibi bir yazılımla kullanmak size bu avantajları sağlıyor. Cantana son derece basit ama kullanışlı bir arayüze sahip.

Büyük bir müzik kütüphanesini yönetmek için çok uygun olmayabilir. Özellikleri açısından JRiver veya HQplayer gibi Media Player yazılımları ile karşılaştıramazsınız. Zaten bu yazılımlar güçlü bilgisayarları gerektiriyorlar. Cantata yüksek çözünürlüklü dosya çalma işini basitçe hallediyor. Burada, hem donanım, hem de yazılım bakımından basitlikten bahsediyorum. Ayrıca uygun donanımla native DSD veya hatta çok kanallı ses bile dinleyebiliyorsunuz. Yukarıda belirttiğim “Info” ekranı ise, müzik dinlerken albüm, artist bilgileri ve şarkı sözlerini göstermesi bakımından en beğendiğim özelliği.

Kaynaklar

Yorum yapın:

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.