• Okuduklarımdan, seyrettiklerimden aldığım notlar, izlenimler, incelemeler…

Kategori: Teknoloji

Class-D

Bildiğimiz ses güçlendiricilerinde çıkış transistörleri giriş sinyalini doğrusal olarak güçlendirerek kazanç (gain) sağlarlar. Doğrusal ile, sıfır, en yüksek değer ve bunların arasındaki tüm değerlerin (voltajların) üretildiğinden bahsediyorum. D-Sınıfı güçlendiricilerde ise çıkış transistörleri ya kapalıdır, ya da açıktır. Ara değer yoktur. Güçlendirilecek analog ses sinyali, yüksekliği sabit sayısal vurumlara (pulse) çevrilir.
Çok detayına girmeden Hypex Electronics, Merill Audio ve Devialet ürünlerine bir göz atabiliriz.

Yazının devamı

High Fidelity Pure Audio (HFPA)

Sevdiğiniz bir albüm var ve onun müzik arşivinizde bulunmasını istiyorsunuz. Albüm çıktığı zaman kasedini aldınız: Sonra LP olarak çıktı – aldınız. CD’si çıktı – aldınız. Konser DVD’si çıktı – aldınız. Daha kaliteli olur diye SMH-CD çıktı – aldınız. Daha yüksek çözünürlüklü olsun dediniz DVD-Audio olarak aldınız. SACD çıktı; “acaba?” dediniz – aldınız. Bu arada, aynı albümün 2000 bilmem kaç yılı “remaster” sürümü çıktı. Onu da aldınız… Aferin.

Yazının devamı

DoP – DSD over PCM

Daha önce DoP (DSD over PCM) teknolojisinen Native DSD yazımda kısaca bahsetmiştim. Burada biraz daha detaylı anlatmak istiyorum. Adından anlaşılacağı üzere DoP, DSD sinyallerinin PCM üzerinden taşınması anlamına geliyor. “PCM ve DSD ne ola?” diyorsanız burada bir göz atın lütfen. Bu blog’un çeşitli yerlerinde göreceğiniz ve şu an kullanmakta olduğum exaSound DAC ürünlerinde native DSD destekleniyor. Dolayısı ile DoP gerekmiyor. Ancak, başka bazı donanım ve yazılımlar DoP kullanımını gerekli hale getiriyor. İlk önce DoP ihtiyacını doğuran kısıtlamalardan bahsedeyim.

Yazının devamı

RAM Disk

RAM Disk veya RAM Drive, bilgisayarın ana belleğinin bir bölümünün blok olarak fiziksel bir saklama alanı olarak kullanılmasıdır. Bunu “sanal RAM sürücüsü” (vitual RAM drive) veya “yazılımsal RAM sürücüsü” (software RAM drive) olarak da adlandırmak mümkün. Bahsettiğimiz “fazla” bilgisayar belleğinin yüksek performansı sanal bir disk olarak kullanılması. Bir SSD de bellek modülleri kullanır ama aradaki başlıca iki fark (a) SSD ve RAM diskin bağlı oldukları veri yolları farklı, (b) RAM’de kullanılan bellek modülleri veriyi sadece enerji varken saklayabilir.

Yazının devamı

SSD Özeti ve Intel SSD 750 Series

Detaya girmeden önce Intel SSD 750 Series ‘in hangi yaraya merhem olduğunu özetleyeyim. SATA arayüzü, HDD’ler için tasarlanmıştı. SATA 3.0 600MB/s veri transfer hızı SSD performansı için dar boğaz oluşturmaya başlamıştı. Şimdi, tüketici uygulamalarında da SATA yerine PCIe kullanılarak bu dar boğaz aşılıyor. Intel belirli bir test kurgusunda SATA SSD’lere göre 4 katından fazla performans artışı iddia ediyor.

Yazının devamı

Native DSD (2)

Native DSD kavramını iki aşamada incelemek lazım. Birincisi kayıt aşaması. Orjinal kaydın DSD teknolojisi ile yapılıp yapılmadığına bakmak lazım. Örneğin 24bit/96kHz bir PCM kaydını alıp 1bit/2.8MHz DSD sinyaline çevirdiğimizde “native DSD” olmuyor. İkincisi ise playback aşaması. Bilgisayarda kullandığınız yazılım sinyali değiştirmeden (bit-perfect) olarak DAC’a iletiyor mu? DAC cihazı çevrilmemiş bir DSD (veya DFF) dosyasını kabul ediyor mu? Cevaplar “evet” ise, o zaman “native DSD”den bahsediyoruz.

Yazının devamı

Müzik Satışları

Her ne kadar 2014 satışlarının %4’üne yaklaşabilse de LP satışlarında kararlı bir artış var. Aslında 2014 toplam fiziksel (sayısal olmayan) albüm satışlarında LP payı %6. LP, CD ve sayısal satışların nasıl karşılaştırılabildiğini soracak olursanız; Nielsen Soundscan, istatistiklerinde bazı varsayımlar kullanıyor. Örneğin: 10 sayısal müzik (parça/”track”) indirme bir albüm ediyor; 2013’de 2000 akış/yayın bir LP albüm ediyor; 2014’de 1500 akış/yayın bir LP albüm ediyor…

2014’de pazarın %55’ini oluşturan CD satışları düşerken yerini sayısal satışlara terketmeye başladı. Sayısal satışların toplama oranı 2014’te %41.

Gelecek yıllarda sayısal satışların daha baskın olacağını söylemek falcılık olmaz herhalde.

Yazının devamı

CD kalitesinde müzik akış hizmeti TIDAL Türkiye’de

Bugün aldığım bir e-postaya göre, TIDAL Hi-Fi Music Streaming (bundan sonra “müzik akış”) hizmeti artık Türkiye’de başladı. 30 günlük deneme süresinin ardından ayda 19.99TL ile devam edebilir veya deneme süresi içinde ücretsiz olarak hizmeti durdurabilirsiniz. Deneme için kredi kartını girmeniz gerekiyor. İlgilenirseniz, Tidal’a üye olmak için buraya.

Yazının devamı

Femto Clock – Femtosecond

DAC ürünlerinin Jitter özelliğini araştırdığınızda “picosecond” (piko saniye, kısaca ps) birimini görürsünüz. “Pico-” eki, 10 üzeri eksi 12 anlamına gelir. Femtosecond (fs), “Femto-” eki ise 10 üzeri eksi 15 anlamına gelir. Üreticiler yüksek hassasiyetli DAC ürünlerinde Femto Clock kullanıyor. Kullanmakta olduğum exaSound e28 FX DAC (ayrıca e22 ve e28 FC de) 82 femtosaniye (82fs veya 0,0082ps) değerine sahiptir.

Yazının devamı

Jitter

Jitter, sayısal ortamda iletilen bit dizilerinin zamanlamasındaki ve büyüklüğündeki sapmaları ifade ediyor. Biliyorsunuz sayısal ortamda bitler, voltajın 0 (sıfır) Volt ile örneğin 2 Volt gibi bir seviye arasında değiştirilmesi ile oluşturuluyor, Sıfır Volt’tan iki Volt’a geçiş veya bunun tersi, idealde eğimsiz, yuvarlatılmamış, dik bir basamak şeklinde olmalı. Bu ideal basamaktan sapma “slew rate” adlı parametre ile ifade ediliyor. Ayrıca, tüm bitler gönderen kaynaktan (örneğin çalınan müzik dosyası) bunu sayısala çeviren ortama (Sayısal Analog Çevirici/Digital Analog Converter) aynı zamanlama ile iletilmeli. Eğer zamanlamadan ve ideal olan basamak şeklinden sapmalar olursa, bir noktada kulak algılayabiliyor. Müzikte algıladığımız, sahne, derinlik, enstrüman ya da artistin yerini belirleyebilme gibi parametrelere etki ediyor.

Yazının devamı

İyi bir çok kanallı müzik deneyimi için…

İyi bir çok kanallı müzik deneyimi için dinleme aşamasından başka asıl kayıt aşamasında bazı prensiplerin uygulanması gerekiyor. Tabi burada iş kayıt mühendislerine düşüyor. Eğer bazı unsurlara dikkat edilmezse, aynı kaydın stereo olanı, çok kanallı olanından çok daha fazla dinleme keyfi veriyor.

Yazının devamı

Sayısal Dosya Olarak Stüdyo Master Kaydı ne demek?

Kaynak olarak bilgisayar kullanmanın avantajlarından biri, stüdyo master kaydını sayısal dosya olarak satın alıp, indirip, çalma olanağı sağlaması. Kaydın, daha LP, CD, SACD , DVD-A gibi herhangi bir ortama yazılmadan önceki bir halinden bahsediyorum. Dolayısı ile bahsettiğim bu ortamlara yazarken ve sonra okurken oluşan kayıplar söz konusu değil. Peki, indirilebilir stüdyo master kaydı ne demek?

Yazının devamı

Audio bit rate – Sayısal seste bit akış hızı

Daha önce “işlemci seçimi” ve “bellekten çalma/memory playback” başlıklı yazılarda yüksek çözünürlük dosyaların işlemciyi yükleyebildiğini bu bakımdan güç işlemci gereksiniminden bahsetmiştim. Bu yazıda, yüksek çözünürlüklü dosyalar ile söz konusu olan bit akış hızlarından bahsedeceğim.

Yazının devamı

AccurateRip™

Kaynak olarak sayısal müzik dosyalarını çalan bir cihaz kullanıyorsanız bir noktada CD’lerinizi hard diske aktarma durumuna gelirsiniz. Bu işlem için…

Yazının devamı

Native (öz) DSD

Bu yazıda DSD’nin önüne gelen “native” kelimesinin neden anahtar bir öneme sahip olduğundan bahsedeceğim. Her ne kadar Türkçe’de kelimelerin başına…

Yazının devamı

I2S Arabirimi

DAC – Digital Analog Converter dünyasına girince, bir gün “I2S” kelimesi ile karşılaşıveriyorsunuz. I2S = Inter-IC Sound, veya  Integrated Interchip Sound,…

Yazının devamı

Audiophile PC ? !

Dezavantajları nedeni ile PC ve audiophile kelimelerini bir araya getirmek kabul görmeyebiliyor. Bu yazı, bunun nasıl mümkün olabileceği konusundaki görüşleri…

Yazının devamı

DSD, DST, DSDIFF, DXD, DSF nedir?

DSD (Direct Stream Digital), Sony ve Phillips tarafından geliştirilen ve SACD üretiminde kullanılan bir sayısal/analog dönüştürme teknolojisi. DSD, açık bir format olup, dosyalarını satmak yada çalmak herhangi bir lisans gerektirmiyor. DSD’den başka bir yazımda kısaca bahsetmiştim. Eğer, SA-CD ve DSD konusunda detay isterseniz, http://sa-cd.net/ ve http://dsd-guide.com/ siteleri tavsiye ederim

Yazının devamı