CD’leri hard diske aktarma işlemi (bundan sonra kısaca rip veya ripping) özellikle CD sayısı yüksek ise meşakkatli bir iş haline geliyor. Bu bakımdan bir defada en iyi şekilde yapılması lazım. Şimdiye kadar en az 2500 adet CD’yi hard diske aktardım. Guinness Rekorlar Kitabında yeri var mı bilmiyorum ama 2000 adedini 1,5 aylık bir süreye sığdırdım. Buna başlamadan önce CD ripper yazılımını alternatiflerini araştırdım. Okuduklarımın sonunda “dBpoweramp CD Ripper” seçtim. İş yazılımla bitmiyor. PC’de kullanacağınız CD/DVD sürücüsünün de kalitesi önemli. CD/DVD sürücülerin hata oranları ile ilgili şu liste ilginizi çekebilir.
CD’leri hard diske kopyalama konusundaki stratejimi önceki bir yazımda paylaşmıştım.
dBpoweramp yazılımını pratik bir örnek üzerinden, gerçekten bir CD rip ederek anlatayım. Örnek olarak “The Best of The Moody Blues” CD’sini seçtim. Aşağıda bahsedeceğim üzere isimdeki “The” sonradan albümü ararken başa bela olabiliyor.
İlk olarak dBpoweramp yazılımını çalıştırıyorum. Ekranın ortasında gördüğü optik sürücüye bir CD koymamızı istiyor. Eğer sistemde başka optik sürücüler varsa bu nokta da değişiklik yapılabilir.
CD’yi yüklüyorum. dBpoweramp internetten yaptığı veri tabanı aramasında aynı isimde 2 ayrı giriş buluyor. Aslında ikisinde de parça isimleri aynı. Birinde büyük harfler kullanmış. Bir tanesini seçiyorum. Sonuçta bunlar da bir insan eli ile yazıldığı için hatalar olabiliyor. En uygun görünenini seçiyorum. Daha sonra düzeltmeler yapmak mümkün.
Seçimimi yaptıktan sonra gelen ekranda internet veri tabanından bulunmuş parça isimlerini ve temel etiketleri görebilirsiniz. 17 adetlik parça listesinin altındaki satırın ortasında “CD in AccurateRip” yazar. Demek ki benden daha önce bazı insanlar aynı CD’yi rip etmiş ve bunların sonuçları AccurateRip veri tabanına işlenmiş. Benim rip işlemimin başarılı olup olmadığını bu veri tabanı ile karşılaştırarak öğrenebileceğim. Burada söz konusu olan AccurateRip teknolojisinden önceki bir yazımda bahsemiştim.
Format Seçimi
Şimdi sırada çok önemli bir konu var. Ekranın sol alt köşesiden hangi formatta rip yapacağınızı ve rip edilmiş dosyaların seçmelisiniz. Alternatifler, Multi Encoder, AIFF, Apple Lossless, FLAC, MP3 ve WAVE.
Doğrusu format seçimi müzik dosyalarını çalarken kullanacağınız yazılım ile ilgili. Eğer hep iTunes kullanıyorsanız Apple Lossless formatı uygun; Windows Media Player için WMA lossles uygun; tabi ki FLAC de çok yaygın bir format.
“CD ripping işini bir defa en iyi şekilde yapmak” prensibinden hareket ederek, sıkıştırma ve kayıp içermeyen WAVE (WAV) formatını seçiyorum ve tavsiye ediyorum. Eğer Windows değil de Apple OSX ortamında olsaydım o zaman seçimim AIFF olurdu. Multi Encoder, dBpoweramp’ın güzel bir özelliği. İsterseniz rip işlemini iki ayrı kodlayıcı ile aynı anda yapabiliyorsunuz. Örneğin, müzik kütüphaneniz için WAV, otomobilinizde çalacağınız müzik için FLAC veya MP3 formatında iki ayrı dosya setini bir oturumda oluşturmak için.
DSP seçenekleri ve Encoder
Kısaca DSP, Encoder ve Meta tablarından bahsedeyim. Ripleme işlemine birçok DSP işlevi kazandırmak mümkün. Örneğin HDCD kodlamalı CD’lerinizin doğru rip edilmesi için HDCD DSP’yi devreye alabilirsiniz. HDCD rip etme konusunda ayrı bir yazım var. Eğer rip işlemini 44100Hz yerine daha yüksek bir frekansta (örn. 192kHz) yapmak isterseniz Resample DSP kullanılabilir. Benim prensibim diske atarken CD’nin özgün örnekleme frekansını korumak. Çünkü, yukarı örneklemeyi müziği çalma aşamasında yazılımsal olarak yapabilirim. Rip ederken yukarı örneklemek bana daha fazla disk alanına mal olur. Üçüncü örnek, rip işlemi için kullanılacak işlemci çekirdeklerinin seçimini sağlayan Multi-CPU Force. Hangi işlemci çekirdeklerini kullanacağınızı seçiyorsunuz.
Bunlar sadece örnekti. Daha çok sayıda DSP alternatifi mevcut…
Encoder tabında seçilmiş olan encoder ile ilgili bazı seçenekleri ayarlayabilirsiniz. Ben WAV seçtim. Dosyaların sıkıştırılmasını (asla) istemiyorum. Kanal sayısında da bir değişiklik yapmıyorum.
Meta verilerinin düzenlenmesi
Meta tabı oldukça önemli. Müzik kütüphanenizin düzenli olması bakımından buradaki bilgiler doğru ve tutarlı olmalı. Bir örnek: “The Moody Blues” grubu kütüphanenizde “M” harfinde mi yoksa “T” harfindemi listelenmeli? Ben arama yaparken “Moody” kullanırım. Dolayısı ile artist isminin “The Mood Blues” yerine “Mood Blues, The” olarak kayıt edilmesi uygun gelir. Albümlerin yılı, müzik türü gibi meta verilerini de bu ekrandan düzenlemek, ileride bu parametrelere göre gruplandırma olanağı sağlar.
Ana ekranın üst bölümünde, artist, albüm, tür, yıl gibi bazı temel verileri düzenleyebilirsiniz.
Meta verileri veya etiketlerin daha detaylı bir düzenlenmesi için Alt-M tuşlayabilirsiniz. Ekranın sağ alt köşesinde albüm görselinin yanında da “Review Metadata” butonunu da kullanabilirsiniz.
Bu ekranda 4 kolon halinde, AMG, GD3, Music Branz ve freedb veri tabanlarından gelen meta verilerini görüyorsunuz. En soldaki kolon sizin seçimiz. Uygun olan verileri bu veri tabanlarından seçebilirsiniz. Her bir parçaya özel artist bilgisi girebilirsiniz. “To All” düğmesi ile, artist, albüm ve besteci verisini tüm parçalara uygulamak mümkün. Alternatif olarak toplama albüm ler için “Compliation?” seçeneğini işaretleyebilirsiniz.
Ekranın en alt sol köşesindeki “Smart Capitalize” seçeneği ile büyük harf – küçük harf düzenlemesi yapabilirsiniz.
Albüm Görseli
Albüm görseli, medya oynatıcı yazılımızda albümü seçtiğinizde görünen resimdir. dBpoweramp bunu çoğunlukla internetten bulabiliyor. En sağ alt köşede ile albüm resmi yer alır. Bu internetten otomatik olarak bulunur. Alternatif olarak kendi tarayıcınızdan veya internetten kendi bulduğunuz bir resmi bu ekrandan girebilirsiniz. Eğer dBpoweramp görsel bulamazsa, internetten albüm adı ile uygun görsel bulunarak veya kendi CD kapağını tarayarak rip edilmiş dosyaların bulunduğu yere kopyalayabilirsiniz. dBpoweramp bu bilgiyi meta verisinin içine gömüyor. Ama arzu ederseniz bu dosyaları ayrıca saklayabilir, kullandığınız yazılımın bunları görmesi için “folder.jpg” veya “<albüm adı>.jpg” gibi bir isimlendirme uygulayabilirsiniz.
Bazı CD’ler çok detaylı bir kitapçık ile gelir. Zaman olduğunda, müzik dinlerken bu kitapçılktaki albüm ve artist bilgilerini okumak çok zevklidir. Bu kitapçığı bir tek dosya halinde ve PDF formatında taramak ve kütüphaneye atmak zahmetli ama sonrası için mücevher değerindedir. Tabi bunun dBpoweramp ile ilgisi yok. Sadece albüm görseli ile ilgili bir öneri.
Şimdi, parça isimleri, etiketler, albüm görseli ile ilgili değişiklik, varsa hataların düzeltilmesi ve eksikliklerin giderilmesi için doğru zamandır. Bunlar da tamamlandıktan sonra ripping işlemi başlatılabilir. Çünkü bundan sonra bu bilgiler meta dosyasına işlenecek ve müzik dosyalarınızı nereye kopyalarsanız onunla birlikte yolculuk edecek.
Artık “rip” işlemine başlayalım
Bütün yazılımsal ayarları ve meta veri düzeltmelerini yaptıktan sonra ekranın üst solundaki butona tıklayarak rip işlemini başlatıyorum. İşlemci çekirdekleri ve bellek yüklenmeye başlıyor. PC üzerinde başka bir yazılım çalıştırmak istersem uzun uzun zaman saati izliyorum. Kullandığım işlemci Core i7-2600K (3,40GHz) 4 çekirdek 8 parça (thread) halinde çalışıyor. Ortanın üstünde sayılabilecek bu sistem çok yavaşladığı için başka şey yapmak zorlaşıyor. Aslıda üst menüde “option” düğmesinin sağındaki oka tıklayarak bu işin öncekil seviyesini azaltabilirsiniz. Ama, zaten rip işlemi sırasında PC’yi başka bir görev ile yüklemenin doğru olmadığını düşünüyorum. Stüdyoda kayıt yapılırken ansızın kayıt odasına dalmak gibi. Kazara kayda çıt, pıt sesler karışmasından korkuyorum. Bir parçanın rip işlemi başarı ile tamamlanınca AccurateRip veri tabanı ile karşılaştırma sonucu (bir güven endeksi) ekranda beliriyor. Eğer hatalar oluşursa rip işlemi tekrarlanıyor. Bunun ile ilgili ayarlardan bundan sonraki başlıkta bahsediyorum.
İşlemler bitince bir rip raporu veriliyor ve tüm parçaların sorunsuz hard diske yazıldığını görüyorum.
Mutlu son!
İleri ayarlar
Yazının bu bölümünde bahsedeceklerim aslında rip işlemine başlamadan önce yapılması gereken ayarlar. Anlatım bir noktada buraya varacağı için sona sakladım. Bazen CD yüzeyindeki hatalar sorunlara sebep oluyor. Örneğin aşağıdaki ekranda üçüncü ve yedinci parçalar AccurateRip veri tabanından geçer oy alamamış. dBpoweramp yapacağınız ayarlara göre bu noktada ripping işlemini tekrarlıyor. Sonuç başarısız olursa, ilk iş CD yüzeyini gözle tekrar muayene etmek, uygun bir şekilde temizlemek ve tekrar denemek oluyor. Ancak, bunun bir garantisi yok. Gerçekten kalıcı bir hasar olabilir.
Ekranın üstbölümündeki menüde “option” seçeneğine tıklayın. İlk göreceğiniz “CD Ripper seçenekleri” olacak. Ekranın sağ tarafındaki kelimelere tıklayarak alt ekranlara varıyorsunuz. Rip metodları arasından ilki “Burst” hata düzeltme yapmadan en hızlı metod. “Secure” ise hata düzeltme yapılyor ve tercih edilmeli. Üçüncü seçenek standart olmayan CD’ler için.
İkinci başlık AccurateRip özelliğini kullanma seçeneği.
“Ripping Method” başlığının altında “Secure Settings” ekranından, rip konusunda ne kadar ısrarcı olunacağını, kaç deneme yapılacağını seçiyorsunuz. Normal olarak bir CD’yi 10 dakika içinde hardiske aktarabilirsiniz. Ancak, CD üzerinde çok hata var ise buradaki ayarlarla 30 dakikalık sürelere kolaylıkla çıkabiliyorsunuz!
“Meta Data & ID Tag” seçeneklerinde albüm görseli ve etiketleme ile ilgili çeşitli seçenekleri görüyorsunuz. Ekranın aşağılarına ilerlerseniz, etiket olarak kullanacağınız parametreleri seçebiliyorunuz.
Daha fazla detaya girmiyorum. Ana ekranın en üst ortalarında kırmızı bir soru işaret logosu göreceksiniz. Onu tıkladığınızda detaylı bir yardım ekranına ulaşabilirsiniz.
“Secure Ripping” konusunda detay okumak isterseniz buraya.
Bazı bağlantılar vererek bu yazıyı bitiriyorum.
dBpoweramp kurulum rehberi: http://dbpoweramp.com/cd-ripper-setup-guide.htm
dBpoweramp Forumu: http://forum.dbpoweramp.com/forumdisplay.php?54-CD-Ripper
Şimdilik hoşçakalın.
Yorum yazabilmek için oturum açmalısınız.