Intona High Speed USB Isolator İzlenimlerim

Intona High Speed USB Isolator ürününden önceki bir yazımda bahsetmiştim. Bu yaz Almanya’ya gittiğimde, Ulm şehri yakınlarındaki Intona ofisine uğrayarak bir adet High Speed USN Isolator (Endüstriyel sürüm) elden teslim aldım. Bu cihazı farklı sistemlerde deneme şansım oldu. Bu yazıda deneyimlerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Intona, Almanya’da 15 yılı aşkın bir süredir profesyonel sinyal işleme çözümleri sunan bir elektronik mühendislik firması. Ürünleri, endüstriyel otomasyon sistemleri, ölçüm cihazları, emniyet yalıtımı gerektiren ortamlar, makine koruması, yayıncılık ve stüdyolarda kullanılabiliyor.
Yüksek hızlı sinyalleşme ve saha programlama kapı dizilerindeki (FPGA) bilgilerini kullanarak bu yazının konusu olan yüksek hızlı USB izolatörünü üretmişler. Açıkçası Intona High Speed USB Isolator, işin başında endüstriyel ve profesyonel uygulamalar için üretilmişken, bilgisayar odyofilleri tarafından keşfedilmiş ve kabul görmüş.

Bazı Özellikler:

Intona High Speed USB Isolator ile, hem veri, hem de güç hatlarının eksiksiz olarak izole edilmesini hedeflemiş. Aşağıda pratik konulara değindim. Detaylı özellikler için lütfen ürün web sitesine bakınız.

• Cihazın güç adaptörü yok – güç USP portlardan alınıyor. PC tarafı “host”, DAC tarafı “device” olarak işaretli.
• Bilgisayarın USB çıkışı ile DAC’ın USB girişi arasında galvanik izolasyon sağlanarak ana bilgisayardan gelen gürültüler filtre edilerek ses kalitesi iyileştirilebiliyor. Biliyorsunuz, “galvanik izolasyon” iki devre arasında metalik bir temas olmaması anlamına geliyor. Intona firması burada hazır bir yonga yerine (yüksek hızlı yonga var mı bilmiyorum) FPGA programlama hünerini kullanmış.
• USB 2.0 Hi-Speed (480 MBit/s) uyumlu. Bu Intona’yı öne çıkartan bir özellik.
• Devrenin içinde doğrusal güç katları kullanılmış.
• Cihaz içinde yeniden zamanlama (re-clocking) yapılıyor.
• DAC tarafında 300mA nominal (en fazla 500mA) çıkış akımı sağlanıyor. Kullandığınız DAC bakımından yeterli mi kontrol edilmeli.
• Devre tasarımında yüksek kaliteli kondansatörler kullanılmış. Örneğin; elektrolitikler: Panasonic FP Industrial, çok katmanlı seramikler: Samsung Electro-Mechanics. Doğrusal regülatörlerde ince-film dirençler kullanılmış…
• Cihaz içinde SiLabs MEMS osilatörü kullanılmış (Jitter ölçümü 2ps civarı). Üretici bu seçimi, kristal osilatörlere göre (bazı endüstriyel müşteri ortamlarında) daha fazla mekanik dayanıklılık ve 1/10 oranında güç sarfiyatı için yapmış. Cihazın bağlanacağı USB portlarında daha kötü osilatörler bulunabilse dahi kendi tasarımlarında maliyetten kaçınmamışlar.

Standart mı? Endüstriyel mi?

Intona High Speed USB Isolator’ın, “standart” ve “endüstriyel” olmak üzere iki ayrı modeli mevcut. Standart modelde iki USB devre arasında 1kV, endüstriyel modelde ise 2,5kV’a kadar izolasyon sağlanıyor. Ayrıca, endüstriyel model daha yüksek ısı direncine ve biraz daha dayanıklı USB konektörlere sahip. İki modelin fiyatları aynı. Cihazın üreticisi, ses uygulamaları bakımından “standart” modelin yeterli olacağını belirtiyor. Forumlarda okuduğum kadarı ile daha çok endüstriyel modelin tercih edildiğini okuyorum. Bunun nesnel, ölçüme dayalı bir sebebi var mı yoksa teorik bir tercih mi emin değilim. Fark etmişinizdir, bazı odyofil vatandaşlar işleri büyüye ve fizik ötesine taşıyabiliyor. Bence prensip, “kendi kulağınla duymadığına inanma” olmalı.

Intona High Speed USB Isolator Dinleme İzlenimlerim (DAC ve bilgisayar arasında):

Öncelikle belirtmeliyim ki, Intona High Speed USB Isolator’dan alacağınız faydalar, kullandığınız DAC’a bağlı. Eğer kullandığınız DAC’ın USB girişinde galvanik izolasyon, FPGA ve “re-clocking” gibi uygulamalar varsa, Intona High Speed USB Isolator’un pek faydası olmayabilir.

Örneğin kullandığım exaSound DAC, böyle bir tasarım. Ayrıca, özel olarak geliştirilmiş exaSound DAC sürücüsü, bilgisayar içindeki bazı birimleri devre dışı bırakıyor, sayısal sesin daha kestirmeden gitmesini sağlıyor. Intona’nın faydalarını kendi sistemimde pek algılayamadım açıkçası. Özellikle psiko-akustik bir yanılgı içine düşmemek için özel çaba sarfettim.

Diğer bazı DAC markaları ise, USB girişlerinde galvanik izolasyon, FPGA, “re-clocking” kullanmıyorlar. Bu ikinci türdeki DAC’larda Intona’nın etkisi daha dramatik olacaktır. Denediğim ikinci sistemin USB uygulamasını çok iyi tanımasam da etki rahatlıkla fark edilebiliyordu. Bunu sistemin sahibi arkadaşım da teyit edecektir.

Aşağıdaki yorumlarımdan, ses kalitesi ile ilgili olanları, USB girişinde galvanik izolasyon olmayan DAC’lar için geçerli.

• Intona’yı 24bit/384kHz PCM ve DSD256 dosyaları ile denedim ve sorunsuz çalıştığını gördüm.
• Çok seyrek de olsa, müzik dinlerken bir parçadan diğerine geçerken – özellikle farklı formatlar söz konusu ise – DAC’ın sinyali yakalayamadığı durumlar oldu. Böyle zamanlarda parçayı durdurup tekrar çalmak işe yaradı. Bu benim kullandığım DAC’tan da olabilir. Intona’nın çıkışı 300mA. Bu sinyal seviyesinin bir çok DAC için yeterli olması lazım.
• Intona’nın sağladığı etkiyi şöyle tarif edebilirim: özellikle karışık müzik pasajlarında enstrümanlar birbirine karışmıyor, her bir enstrümanı, varsa vokali ayrı ayrı daha iyi ayırt edebildim. Çok büyük bir etkiden bahsetmiyorum. Açıkçası ben de sinyal yolunun basit olmasını doğru buluyorum. Ama Intona’ın arada olması, olmamasından daha iyiydi.
• Diğer bir etki ise müziğin sessiz pasajlarında, geri planda olup bitenleri veya derinliği daha iyi algılayabildim. Sahnenin sadece sağa ve sola değil, geriye doğru derinleştiğini de hissettim.
• Özellikle DAC-Intona arasında kullanacağınız USB kablo tercihi işin rengini değiştirebilir. İki farklı kalitede  USB kablosu kullanıyorsanız, PC-Intona arasındakinin hastalıkları bir şekilde Intona tarafından iyileştirildiğinden, iyi olan kablonun Intona-DAC arasında olmasına dikkat edebilirsiniz.

Birinci Test konfigürasyonu :

• Windows Server 2012 R2 (Core Mode) PC + Audiophile Optimizer 2.2beta + JRiver Media Center 22 + JCAT Femto USB kart
• exaSound e22 DSD DAC
• Mark Levinson No.323 Güçlendirici
• B&W Nautilus 803 Hoparlör (Diamond Serisi öncesi)

İkinci test konfigürasyonu

• Macbook Pro + JRiver Media Center 22
• APL DSD-SR (Pure DSD, Reference all-solid-state DAC converter with a MOSFET Class A output stage)
• ATC SIA2-150 Güçlendirici
• ATC SCM40 Hoparlör

Intona High Speed USB Isolator Dinleme İzlenimlerim (HDD+USB Docking Station ile Network Player arasında):

Intona High Speed USB Isolator’u bir de Hard Disk USB Docking Station ile exaSound PlayPoint Network Player arasında denedim. Ses iyileşti! Tekrarlamayacağım, yukarıda bahsettiğim iyileşmeler oldu. Bu iyileşmenin sebeplerini şöyle tahmin ediyorum:

• Network Player USB girişinde galvanik izolasyon yok,
• USB Docking Station harcıalem bir USB çıkışına sahip,
• USB Docking Station kimbilir nasıl uyduruk bir clock’a sahip ve bu bağlantıda clock re-generation yok,
• Hard disk zaten her zamanki olağan şüpheli (elektromekanik gürültü vs…)

Dolayısı ile tam Intona’lık bir uygulama. Tavsiye edilir.

Kendi adıma bunun çok iyi bir keşif olduğunu düşünüyorum. Çünkü, kaynak olarak exaSound PlayPoint,  bilgisayardan biraz daha iyi ve şimdi PlayPoint‘e harici disk bağladığımda sesin biraz daha iyileştirilebileceğini gördüm. Normalde NAS kullanıyorum ama bazen hızlı işler için USB portuna disk veya bellek bağlıyordum.

İlk denemede, USB çıkışında 5v olduğunu ve bunun gerekli olduğunu varsayarak bir USB Docking Station kullandım. Fakat sonradan farkettim ki  USB bellek bağlasamda müzik çalabiliyorum! Intona’nın güç adaptörü yok. Bu durumda Intona’nın enerjiyi “host” tarafından (yani network player veya DAC) aldığını anlıyorum.

Sonuç

Özetlemek gerekirse, kullandığınız DAC galvanik izolasyon ve FPGA gibi özelliklere sahip ise, Intona High Speed USB Isolator’un pek bir katkısı olmayacaktır. Bu durumda DAC ve bilgisayar arasında fazladan bir elektronik devre koymanın bence anlamı yok.

Ama eğer DAC’ınızda galvanik izolasyon yok ise, o zaman Intona High Speed USB Isolator gerçekten çok iyi bir iş çıkarabilir. Hatta bir kere denedikten sonra Intona’yı geri vermek istemeyebilirsiniz.

Intona High Speed USB Isolator’un tek kullanım alanı DAC – bilgisayar USB bağlantısı değil. Hard Disk içeren bir USB Docking Station ile network player USB bağlantısında da fayda sağladığını gördüm.

İlgili forumları taradığınızda alternatif ürünlerin olduğunu göreceksiniz. UpTone Audio ISO Regen, AQ Jitterbug, iFi iGalvanic3.0, iFi iPurifier2 bunlardan bazıları. Denememiş olsam da, forum okumalarımda, Intona’nın alternatifler arasında iyi bir yere sahip olduğu izlenimine kapıldım.