Kendin Yap Doğrusal Güç Kaynağı

Bu yazıda 12V’luk bir güç kaynağı projesinden bahsedeceğim. Kullanmakta olduğum exaSound e28FX DAC kendine ait – ama hiç de fena olmayan – anahtarlamalı, harici güç adaptörüne sahip. Ama, bu güç adaptörü yerine, PC beslemede kullandığım 100W HDplex doğrusal güç kaynağının 12V çıkışı ile biraz daha iyi sonuç alıyorum. Alternatif olarak tamamıyla DAC’a adanmış doğrusal bir güç kaynağı denemek isteyince bu ufak proje ortaya çıktı.

Söz konusu güç kaynağı AMB Laboratories tarafından odyofiller için tasarlanmış kendin-yap devrelerinden biri. Ürünün adı σ11 (sigma11) regüleli güç kaynağı. σ11 tek çıkışlı bir güç kaynağı. Bunun çift (±) çıkışlı modeli ise “σ22” olarak anılıyor. Ürün hobi tutkunlarının ortak çalışması ile ortaya çıkmış. Devre şeması açık kaynak olarak sunulmuş. Devre şeması ve baskılı devre tasarımı AMB ve hobi tutkunları tarafından ortak olarak geliştirilmiş. Yapılması – hayatında ilk devreyi yapacaklar için olmasa bile – oldukça kolay. σ11, odyofil ve elektronik hobisini bir arada götürenler için çok uygun; düşük gürültülü, yüksek akımlı, yük altında çok iyi regülasyon sağlayan stabil bir doğrusal güç kaynağı.

Bu güç kaynağı, kendin-yap (DIY – do it yourself) türü kulaklık güçlendiricisi, ön güçlendirici, DAC ve benzeri cihazlar için uygun. Çıkış voltajı bir zener diyot ve bir direncin değerine göre 5V ile 36V arasında belirlenebiliyor. Benim kullanmakta olduğum DAC’ın voltajı 12V – güç kaynağının çıkışını sabit olarak bu değere ayarladım. Kullandığım DAC’ın akım ihtiyacı 1,5A olarak belirtilmiş. Sanıyorum 1,5A değerine DSD256 ve çok kanal bir audio dosya dinlendiğinde yaklaşılıyor. σ11, bu yükü rahatlıkla besleyebiliyor.

σ11’in başlıca özelliklerini özetleyeyim:

• Voltaj referansı, sabit akımla beslenen bir zener diyor ile sağlanıyor. Düşük geçiren bir filtre ile zener gürültüsü bertaraf ediliyor. böylece pahalı voltaj referans tümleşik devreleri kullanılmamış.
• 30V DC çıkışta ölçülen gürültü 10μV. Daha düşük voltajlarda bu değer de düşüyor.
• Çıkış transistörü olarak iki çift MOSFET kullanılmış. MOSFET’ler 18 Amper değerine sahip. Ancak bu sizi çok umutlandırmasın – yani PC filan beslemeyi düşünmeyin. Çünkü çıkış akımı, doğrultucu diyotlar (8A), kullanılan trafo ve en çok da soğutma çözümü ile kısıtlanıyor. Baskılı devre üzerine takılan soğutucular ile sürekli 1A çekilebiliyor. Ancak devrede akım kısıtlaması bulunmadığından anlık güç ihtiyacı rahatlıkla karşılanıyor. Bunun için çıkışta büyük kondansatörler kullanmaya gerek kalmamış.

Ürünü toplarken çektiğim fotoğraflar aşağıda.

Benim yaptığım örnekte baskılı devre üzerindeki soğutucular uzun süre el değmeyecek kadar ısınıyor. Belki MOSFET’leri doğrudan şasiye monte ederek biraz daha serin tutmak mümkün. Ama üst kapağı kapatıp günlerce açık bıraktığınızda bile kasa ılık kalıyor.

Neden LED’i ön panele takmadın? sorusunu duyar gibi oluyorum. Tamam LED’in parlaklığını ayarlamak mümkün, ama yine de karanlıkta dinlerken görmek istemiyorum. Arka duvardan yansıması yeterli.

Eğer böyle bir ürünü toplamak isterseniz bütün bilgiler www.amb.org/audio/sigma11/ sayfasında; parça listesi, montaj talimatları hatta bazı devre elemanlarını sipariş edebileceğiniz AMB audio shop mevcut. Ama tüm parçalar burada yok. Diğer bir çok parçayı, verilen parça kodları ile Digikey, Farnell Element 14, Mouser gibi dağıtıcılardan sipariş edebilirsiniz – eskiden İstanbul Karaköy’de Selanik Pasajı’na gidilirdi. Ürünler ile ilgili destek www.amb.org/forum/ adresindeki forumdan sağlanıyor.

Maliyet: Trafo elimde önceden vardı; onu hariç tutuyorum. Parçaları, ABD’de sipariş edip yine ABD içinde bir adrese gönderirseniz yaklaşık 165$ gibi bir maliyet ortaya çıkıyor. Oradan birinin bunları getirmesi gerekir. Eğer, Türkiye’ye gelmesini isterseniz maliyet çok kaba bir tahminle 250$’ı bulur. Daha havalı ürünler için şu yazıma bakabilirsiniz.

Şu rahatlıkla söyleyebilirim. Ürünü memnun olarak kullanıyorum ve tavsiye ederim.