• Okuduklarımdan, seyrettiklerimden aldığım notlar, izlenimler, incelemeler…

MQA (Master Quality Authenticated)

Biliyorsunuz müzik ve ses ilk üretim ve dinleme aşamalarında analog bir ortam gerektiriyor. Üretim ve dinleme arasında daha “etkin” olduğu düşüncesi ile gittikçe artan oranda sayısal teknolojiden faydalanılıyor. Ancak, sayısal teknolojiler, doğru uygulanmadığında, analog doğaya sahip müzikten çok şey alıp götürüyor.

Son yıllarda, müziğin indirilebilir dosya (download) veya akış hizmeti (streaming) olarak tüketimi, fiziksel medya (CD, LP gibi) olarak tüketimini geçti. Bu yeni tüketim şekli beraberinde ses kalitesi ile ilgili kısıtlamaları da getirdi. Bahsedilen müzik akış hizmetleri, Spotify, Tidal, Apple Music, Google Play,  Elite, Qobuz ve benzerleri. Bunlar arasından Tidal, Elite ve Qobuz, CD kalitesinde müzik sağlayabilirken, diğerleri sıkıştırılmış (compressed) ve kayıplı (lossy) akış hizmetleri. Bunların içinden hiç biri “Hi-Res” müzik kalitesi (>44.1kHz/16bit) sağlayamıyor. Yüksek çözünürlük, dolayısı ile yüksek hızlar için internet bant genişliği de kısıtlayıcı oluyor.

MQA (Master Quality Authenticated) Meridian Audio tarafından geliştirilmiş yeni bir format. Master kayıt kalitesini indirilebilir veya akış hizmeti olarak sunulabilir boyutta bir dosya olarak sunmayı hedefleyen uçtan uca teknoloji. Mevcut sayısal ses teknolojilerinin eksikliklerini gidererek daha iyi bir ses deneyimi hedefliyor.

MQA’in çalışma şekli özetle:

  1. Stüdyo master kaydı sayısal bir dosya olarak oluşturuluyor,
  2. Özgün sayısal master dosyası MQA süreci ile küçültülüyor,
  3. Sayısal müzik dosyası kayıpsız olarak indirilebiliyor veya akış hizmeti olarak sunuluyor,
  4. Kullanıcı tarafındaki yazılım ve donanım tarafından  eski boyutuna büyütülüyor ve müzik olarak çalınıyor.

Yani MQA, master kaydının oluşturulmasından dinleme deneyimine kadar olan tüm süreci kapsıyor. Meridian Audio, bu süreçte sadece frekans değil aynı zamanda müzikteki zamanlama bilgisinin aktarılmasına da özel önem verildiğini belirtiyor.

Bob Stuart (Meridian Audio), aşağıdaki videoda, MQA ile Hi-Res dosyanın nasıl CD-kalitesindeki bir ses dosyasına çevrildiğini özetliyor. Burada, “origami” benzetmesinden faydalanmış. Biliyorsunuz origami kağıt katlamaya dayalı bir sanat. Bob Stuart, duyulabilir frekans bandının üstündeki frekanslarda da bize iyi bir dinleme deneyimi sağlanan bilgiler bulunduğunu; bu bilginin bir origami gibi katlanarak, duyulabilir frekans bandının içine ve gürültü seviyesinin altına saklandığından bahsediyor.

Aşağıdaki videoda ise bir MQA demosu izleyebilirsiniz. Bu videoyu yazıya eklememin sebebi (İngilizce) açıklamalar nedeni ile. Sanırım lisans haklarından dolayı demo müziği sırasından ses kapatılmış. Zaten, MQA sürecinin sağladığı ses kalitesini sıkıştırılmış bir YouTube videosundan beklememek gerekir.

Ticari açıdan bakıldığında piyasaya MQA’in benimsetilmesi için müzik üretim endüstrisindeki tüm ekosisteme ulaşmak gerekiyor; artistlerle, kayıt mühendisleriyle, kayıt ve dağıtım firmalarıyla, yazılım ve donanım firmaları ile anlaşmak gerekiyor. Anladığım kadarı ile bu süreçlerin büyük bölümü tamamlanmış durumda. İş müzik kataloğunun genişletilme aşamasına gelmiş bulunuyor. İşin bu yönü aşağıdaki videoda yine Bob Stuart tarafından anlatılmış.

MQA desteğine sahip olmayan bir sistemde bile MQA dosyalarının CD kalitesinden (44.1kHz/16bit) daha iyi ses ürettiği söyleniyor. MQA formatının tam potansiyeline erişmek için çalıcı/oynatıcı tarafında onu destekleyen bir yazılım ve donanım gerekiyor. Bu desteğin yaygınlaştırılması için Meridian Audio artan sayıda firma ile iş ortaklıkları geliştiriyor.

  • İçerik olarak: 2L,
  • Akış hizmeti olarak: Tidal, Digital, Onkyo Music, HQM Store,
  • Çalıcı/oynatıcı tarafında: Pioneer, Mytek, Onkyo, Bluesound, Meridian, Auralic, Aurender, Ixion, Kripton, Berkeley Audio Design ve Imagination (şimdilik…)

MQA’in başarılı olması için bu ekosistemin genişlemesi gerekiyor. Tabi müzik dinleme hobisine sahip insanlara da ihtiyaç var…

Eğer sayısal ses temellerini öğrenmek isterseniz ve MQA konusunda biraz daha bilgilenmek isterseniz aşağıdaki iki videoyu (İngilizce) izlemenizi öneririm. Hans Beekhuyzen tarafından hazırlanmış, son derece faydalı ve profesyonel…

Yorum yapın:

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.