AKN’siz İnternet Paketleri

Müzik kaynağı olarak bilgisayar tabanlı bir sistem kullanıyorsanız, ya kendi disklerinizi sayısal dosyaya çeviriyorsunuzdur (“rip” etmek), ya akış (“streaming”) hizmetlerinden faydalanıyorsunuzdur, ya da internetten dosya indiriyorsunuzdur. Son iki durum, internet erişim hızı ve veri miktarı yani kotalar ile ilgili. Bu yazıda AKN (Adil Kullanım Noktası veya AKK – Adil Kullanım Kotası) konusundan bahsedeceğim. Sadece bir özet yapacağım. AKN’siz paket fiyatları için hizmet sağlayıcıların web sitelerine bakmanızı öneririm.

Şimdiye kadar satılan internet paketlerinin bazılarında “limitsiz” kelimesini görürdünüz (görmeye de devam edeceksiniz). Böyle bir paket kullansanız bile, belirli bir kullanımdan (kota) sonra hızınız 3Mbps’e düşürülürdü. 3 Mbps hızı sabit geniş bant hizmetlerinede genellikle kullanılan rakam. Mobil hizmetlerde kota aşımı sonrası daha farklı hızlar olabiliyor. Şimdi bu kota kaldırıldı. Ama …

• 

Neden AKN var?

Büyük bir pazarda, internet hizmet sağlayıcıların (bundan sonra kısaca İSS – İnternet Servis Sağlayıcı) satmış olduğu internet paketlerinin toplam hızı, söz konusu İSS’lerin toplam internet çıkış hızından büyüktür. Bu da kullanıcıların internet çıkış bantgenişliğini paylaşmaları anlamına geliyor. Örneğin, kullanımın arttığı akşam saatlerinde, internetin biraz yavaşladığını belki farketmişsinizdir. AKN, İSS’lerin bu veri paylaşımının kontrol altında tutabilmek için kullandığı bir araçtır. İndirdiğiniz veri miktarı belirli bir kotanın üstüne çıktığında, internet bağlantı hızınız düşürülür – biraz da başkaları faydalansın diye. Dolayısıyla, eğer bireysel olarak 16Mbps hız ve 50GB AKN’li bir paylaşımlı paket aldığınızda, kullanımınız 50GB’yi aştığında hızınız 3Mbps’e düşürülür. Neden bu tür paylaşımlı paketleri bile “limitsiz” olarak adlandırdıkları ise ayrı bir konu. Paylaşımsız paketler de var ama fiyatlar daha yüksek.

AKN ve Telekom Altyapısı İlişkisi

Ülkenin internet altyapısı ne kadar güçlü olursa AKN ihtiyacı da o kadar az olur. Altyapıyı sadece toplam internet çıkış hızı olarak almayın. Kullanıcılar bulundukları bölgede bir düğüm noktasında toplanır. Sonra düğüm noktaları bir üst noktada toplanır vb… Bu düğüm noktaları arasındaki (bakır veya fiber-optik) hatların da kapasitesi önemlidir. Mobil telefonda da bu böyle; baz istasyonuna havadan bağlanırsınız ama baz istasyonları arasında büyük bir karasal ağ vardır.

Bildiğim kadarı ile ABD’de ve Avrupa’da bazı ülkelerde AKN kaldırıldı.

Ülkemizde 2004 yılında serbestleşmeye kağıt üstünde geçilmiş olsa bile Türk Telekom altyapıdaki tekel durumunu sürdürüyor. Özel operatörler, Türk Telekom’un altyapısını, Türk Telekom’un toptan fiyatları ile kullanmak durumunda. Çok az özel operatör karasal hatlara yatırım yapabilmiş durumda. Ha bir de Türksat’ın elindeki yenilenmeyen kablo altyapısı var.

Serbestleşme ile diğer operatörlerin kendi altyapı yatırımlarını yapabilmeleri gerekirdi. Ancak, Türk Telekom’un kendi altyapısını (kablo kanalları, birleştirme odaları vb.) paylaşmada (tesis paylaşımı diyebiliriz) çıkarttığı zorluklar, belediyelerin alt yapı için kazı izni vermemesi veya bunu “sosyal bir hizmetten” çok kar kapısı olarak görmesi mevcut tekel durumunun sürmesine sebep oluyor. Bu durumun biz vatandaşa yansıması, düşük kapasite ve yüksek fiyat oluyor (diğer ülkelere göre).

1 Ocak 2019’dan Sonra

Ülkemizde düzenleyici kurum olan BTK (Bilgi Teknolojileri Kurumu), önceki yıllarda AKN’yi kaldırmak üzere iş planı yaptı ve hazırladığı taslağı görüş toplamak üzere toplum ile paylaştı. 1 Ocak 2019 itibarı ile AKN uygulaması kaldırıldı ve İSS’ler yeni tarifelerini yayınladılar.

1 Ocak 2019’dan önce taahhüt vererek aboneliğini devam ettiren kullanıcılar, fiyatlarında hiçbir değişiklik olmadan kullandıkları internet paketini AKN olmadan kullanmaya devam edecek. Ancak, yeni abone olacaklar yeni belirlenen (ve yüksek) fiyatlara tabi olacak.

Burada her bir operatör için fiyat karşılaştırması yapmayacağım. İlgili web sitelerine giderek inceleyebilirsiniz. Sadece fikir vermek amacı ile Türksat Kablo’nun 25Mbps hız için fiyatlarına baktım. 16 Ocak 2019 itibarı ile aşağıda. Esas sayfada güncelleme olursa buraya yansımaz. Detayına https://www.turksatkablo.com.tr/internet-Tarifeler sayfasından bakabilirsiniz.

Kotalı Tarife (burada AKN aşımı için ek ücret alınıyor ama üst rakam sınırlanmış)

25 Mbps’e kadar indirme hızı, 2 Mbps’e kadar yükleme hızı, 75 GB kota: 59,99 ₺/ay, kotayı geçince ek kullanım 0,50 ₺/ay, en fazla ücret: 249,99 ₺/ay

Duran Kotalı Tarife:

25 Mbps’e kadar indirme, 2 Mbps’e kadar yükleme, 75 GB kota: 59,99 ₺/ay (kota aşımında ek ücret yok, internet hizmeti duruyor)

Akıllı Sınırsız Tarife (AKN yok ama, akşam saatlerinde hız yavaşlıyor):

00:00-19:00 arası indirme 25 Mbps’e kadar, 19:00-24:00 arası indirme 10 Mbps’e kadar, yükleme 2 Mbps’e kadar, AKN yok, ek kullanım ücreti yok: 89,99 ₺/ay

Sınırsız Tarife (saate göre hız düşürme yok, kota yok)

İndirme 25 Mbps’e kadar, yükleme 2 Mbps’e kadar: 249,99 TL/Ay

Şu bol dokuzlu rakamlarada hastayım. 250 dememek için 249,99 neyse… Bunun ABD’de araştırması yapılmış. Efendim, fiyatı böyle yazında daha düşük algısı yaratıyormuş…

Diğer operatör web sitelerine de bakarak karşılaştırmalar yapabilirsiniz. Dikkat edin, limitli paketleri “limitsiz” olarak adlandırarak “ördek avlamaya” çalışanlar, 24 ay taahhüte daha iyi fiyat veririm diyenler, ikinci yıl fiyatı arttırırım diyen… ne ararsanız var.

Özet

AKN kalktı. AKN’siz fiyatlar haliyle daha pahalı. Bazı operatörler AKN’li paket alternatifleri sunmaya devam ediyor. Verdiğin birim paraya karşılık artan bir hizmet kalitesi yok. Şu yerel seçimler bir geçsin bakalım, o zaman fiyatlar ne olacak diye hafif bir merakım da yok değil. Önceden belirttiğim gibi, özel operatörlerin fiyatları Türk Telekom’dan aldıkları toptan fiyatlara bağlı.

Yukarıda verdiğim örnek fiyatlar ilgili İSS tarafından güncellenebilir. Güncel bilgiler için İSS’lerin web sitelerini, bir de konuyla ilgili gelişmeler için https://turk-internet.com/ sitesini (gerekirse AKN araması yaparak) takip etmenizi tavsiye ederim.