Baetis Reference 2 Media Server

Bilgisayar tabanlı bir medya sunucunun liste fiyatı $14.620 olunca, insan haliyle merak ediyor. Baetis Audio’nun Reference 2 Media Server modelinden bahsediyorum. Bu, ses ve video formatlarını stereo veya çok kanal olarak destekleyen bir sunucu. Yani hem müzik dinlemek için, hem de ev sineması için tasarlanmış. Genel olarak Baetis medya sunucu ürünleri ile ilgili bir çok pozitif yazılar okuyabileceğiniz gibi özellikle fiyata kızan insanların yazdığı negatif yorumlar da mevcut. Bu ürünü kullanma veya dinleme olanağım olmadı. İncelemem kağıt üstündeki bilgilere dayalı. Ancak, incelememin bir amacı da, bilgisayardan kaliteli ses (ve video) için müdahale alanlarını daha iyi anlayabilmek. Nedir bu ürünü bu kadar pahalı yapan?

Yukarıdaki resimlerde, Magico demo odalarının birinde, Baetis Reference Medya Sunucu kullanıldığı görülüyor – en sağdaki rakın üstündeki ürün.

Baetis Reference 2, Ağustos 2016’da duyuruldu. Böyle bir fiyat etiketine sahip Reference 2 modeli için Baetis Audio’nun iddiası, 2014 Reference modeline göre daha iyi ses ve daha iyi video sunması. Ses ve video, stereo ve çok kanal olarak destekleniyor. Sunucu CD rip etme özelliğine de sahip. Yeni modeli tasarlarken iki şeyi değiştirmemişler; ana kartta kullanılan 2-kanal HD Audio Codec ve özel olarak tasarladıkları yavru kart. Bunlar dışındaki herşey yeni.

Kasa, Soğutma ve EMI indirgeme

İlk bakışta kasanın bir Streacom FC10 Fansız kasa olduğu anlaşılıyor. Kasanın ön yüzüne Baetis Audio’nun simgesi beta harfi ve referans modeli olduğunu bildiren “R” harfi işlenmiş. Ancak, iç tasarım tamamen sessiz değil. Baetis™ hibrit soğutma sistemi, CPU ısısını, borular yardımıyla kasanın yan tarafındaki soğutucu kanatlara iletiyor. Aslında bu zaten Streacom kasanın işlevi. Ek olarak, anakartı soğutmaya yardımcı olmak için çok büyük ve yavaş bir Noctua™ egzoz fanı kullanılmış. Bu yaklaşım fansız kasaya göre ısının 20°C daha düşük olmasını sağlıyor. Fan sesi, sayısal ses basınç ölçer ile, bekleme modunda 3 feet mesafede ölçülemeyecek kadar düşükmüş.

Kasa içinde kapsamlı anti-EMI (Elektro Manyetik Girişim) koruması mevcut. Kasa içinde stratejik olarak yerleştirilmiş hem yansıtıcı malzeme hem de emici malzemeler kullanılmış. Bunun için bir EMI indirgeme kumaşı kullanılmış. Ayrıca yavru kartı EMI’den korumak için nikel alaşımlı bir muhafaza kullanılmış. SPDIF ve AES sinyalleri için dahili kablolar tamamen EMI korumalı ve Revelation Audio tarafından el yapımı.

İşlemci, Yonga Seti, HD Audio Codec, Bellek

Reference 2 Media Server, 7’inci nesil Intel Core i7 işlemci ve H270 yonga seti kullanıyor. Bu yonga setinin çıkış tarihi 2017, Reference 2 duyurusundan sonra – işin bu kısmını çözemedim. HD Audio Codec olarak ALC 892 kullanılmış. 32G DDR4 belleğe sahip. CPU ve anakart seçimi, işlemciyi ve belleği daha hızlı çalıştırabilmek için seçilmiş. Reference 2 sunucuda hem ses hem de video bellekten (yani diskten değil) oynatılıyor. Bu bakımdan bellek hızı önemli. Hi-Res Audio ve çok kanallı ses için işlemci gücünün elzem olduğunu yazılarımda okumuşunuzdur. Sadece hız yeterli değil, tasarımın uçtan uca dengeli olması da önemli.  “Denge” ile anlatmak istediğim bilgisayar sistemini oluşturan, birbirine zincirleme bağlı alt sistemlerin, birbirlerinin hızına ayak uydurabilmesi (gecikme, “latency”…). Söz konusu denge olmadığında, yüzdesel olarak işlemci kullanımı yüksek olmasa da seste kesintiler olabiliyor. Evde tasarladığımız bir sistemde doğru yolu bulmanın yolu deneme yanılma. Sistemin güçlü olması ile ses için bir sürü gereksiz özelliği barındırması ayrı konular.

Intel işlemci içindeki bütünleşik videodan faydalanılmış: Intel Integrated Video 630. Ancak, 4K video için nVidia™ HD video kart da kullanılabiliyor.

Depolama

Reference 2 Media Server içinde bir adet 500GB SSD mevcut. Bu yazılımlar için. EMI oluşmaması için medya diskleri kasa dışında tutuluyor. Medya depolamak için harici 8TB USB3.0 (başlangıç) sürücüsü mevcut. Kapasite olarak yaklaşık, 20.000 CD rip artı 1000 Hi-Res albüm veya SACD rip alabiliyor. Disk arızası durumunda, bu harici sürücüleri değiştirmek, kasa içine takılanlara göre daha kolay. Hard disklerin arızalanması sürpriz değil bir zamana meselesi. Kasa arkasındaki 8 adet USB bağlantı noktası ile NAS kullanmadan 8 x 8TB = 64TB’a kadar medya saklamak mümkün. O kadar medyayı tüketmeye ömür yetmez – o ayrı.

Sayısal Çıkışlar ve Yavru Kart

Üründe, USB, SPDIF, AES-EBU, Toslink, HDMI veya Ethernet çıkışları mevcut. Baetis Audio, DAC için sayısal çıkış kaynağını (AES, SPDIF, USB) PCI-bus’dan almamayı prensip edinmiş. Bunun sebebi gürültü (common-noise). Baetis Audio, en üst seviye DAC’ların PCI’a bağlı USB ile değil de AES arabirimi ile sürülebildiğini belirtiyor. Bu prensipten hareket ederek, SPDIF sinyali anakart üzerinden – daha temiz bir noktadan – alınıyor ve Baetis Audio tasarımı yavru kart (İngilizce “daughter card” terimini nasıl çevireceğimi bilemedim) üzerinde çevrilerek AES/EBU stereo ses çıkışına yönlendiriliyor. Burada AES/EBU çıkışının en pahalı PCI tabanlı kartlardan bile daha iyi sayısal çıkış sağladığı iddia ediliyor.

Eğer kullandığınız DAC USB gerektiriyorsa, benzer bir mantıkla – yani PCI veri yolu kullanmayan – SOtM™ kartlar (dahili bir saat kartı içerir) öneriliyor.

DSD, PCM, USB ve AES hakkında…

Native DSD master kayıtları üreten bir uzmana (Cookie Marenco) göre en iyi sonucu elde etmek için, eğer özgün kayıt DSD ise, DSD olarak oynatılmalı; eğer özgün kayıt PCM ise PCM olarak oynatılmalı. Ancak özgün kayıdın nasıl yapıldığını her zaman bilemiyoruz. Aslında, DSD kayıt olarak kabul ettiğimiz SACD kayıtlarının kaynağı yüksek bit hızlı PCM olabiliyor. Yani native (özgün) DSD değil – arada bir çevirim söz konusu. Ayrıca, bazı odyofiller, özgün DSD desteğine sahip DAC kullanmadığı için veya bilgisayar olarak Apple Mac kullandığından DSD dosyalarını DoP (DSD over PCM) yolu ile dinliyorlar. Özgün DSD desteğine sahip DAC’lar da USB giriş ile kısıtlı olabiliyor.

Baestis Audio’nun yaklaşımı, (1) USB’den kaçınmak, (2) DSD dosyalarının, JRiver yazılımı kullanılarak DSF’ten WAV’a (“on the fly” yani müzik dosyası oynatılırken) çevrilmesi (bu güçlü bilgisayar gerektirir) ve bunun AES üzerinden DAC’a yollanması. Bu yaklaşımın USB üzerinden DoP’dan daha iyi sonuç verdiğini belirtiyorlar. Hatta, AES üzerinden DAC bağlantısının, kendi SOtM™ USBhubIN kart yaklaşımlarından da daha iyi olduğunu belirtiyorlar, ki sözkonusu kart kendi saat kaynağına sahip ve USB’yi PCI veri yolundan almıyor.

İç Kablolama

İç kablolama ses ve video kalitesi için Baetis Audio’nun önem verdiği bir konu. Anakart ve yavru kart arasındaki ve arka panel sayısal sinyal çıkışlarına (AES / EBU ve BNC-SPDIF) giden kablolar, Revelation ™ Audio Labs tarafından Baetis için üretilmiş, saf gümüş (kriyojenik olarak işlenmiş) çift blendajlı kablolar. Bu kabloların özellikle 2-kanal ses performansını önemli ölçüde arttırdığı iddia ediliyor.

Güç Besleme ve Kesintisiz Güç Kaynağı

HD-Plex™ tarafından Baetis için üretilen 400W doğrusal güç kaynağı kullanılmış. Bu güç kaynağı düşük bir dalgalanma gürültüsüne sahip. Güç bağlantısı için Neutrik™ XLR konnektörler ve Revelation™ Audio Labs kryo ile işlem görmüş saf gümüş DC güç kablosu kullanılmış. Bu kaynak ve kablo birleşiminin ses kalitesine önemli bir katkı sağladığı belirtiliyor. Güç biriminde farklı birimleri beslemek için 4 bağımsız, yalıtılmış DC güç çıkışı mevcut. 4K video oynatırken bile güç besleme biriminin çok ısınmadığı belirtilmiş. Görüntü, HD-Plex 400W ATX Doğrusal Güç Kaynağının aynısı. İçi değişik mi bilemiyorum.

Kasa içindeki DC güç dağıtımı için PicoPSU ™ tarafından ses için tasarlanmış dahili ATX DC dağıtıcı kullanılmış.

Ayrıca, harici saf sinüs dalgası üreten bir kesintisiz güç kaynağı (UPS), pil yedeği ile mevcut. Bu UPS aynı zamanda bir güç koşullandırıcı olarak işlev görüyor ve ses kalitesini iyileştiriyor. Ayrıca anakartı, voltaj düşüşlerinden veya dalgalanmalarından koruyor.

İşletim Sistemi ve Yazılım

Baetis Reference 2 Medya Sunucu, Windows 10 Pro 64-bit işletim sistemi ile geliyor. Ancak, işletim sisteminin ses kalitesini bozabilecek bazı özellikleri indirgenmiş. Sistem güncellemeleri otomatik olarak ayarlanmış. Ayrıca Windows’un zararlı yazılım önleme araçları da dahil edilmiş.

Baetis Reference 2 sunucuda JRiver™ Media Center yazılımının son sürümü yüklü olarak geliyor. JRMC’ın 2 kanallı ve çok kanallı ses ve video formatlarını oynattığını biliyoruz.  Eğer istenirse Roon™ da kurulabiliyor.

Diske CD kopyalama (rip) için seçenek olarak dBPoweramp™ yazılımı yüklenebiliyor. Bu yazılım Ultra Secure™ çift kontrol ripleme işlemini destekliyor. Web günlüğümde dBPoweramp™ ile ilgili yazımı bulabilirsiniz. SACD ripleme farklı bir yol gerektiriyor ve bu paketin içinde yok. Bu web günlüğünde nasıl yapıldığını okuyabilirsiniz.

Sistemin Kontrolu

Sistem kontrolu için klavye ve fare Baetis tarafından sağlanıyor. Sistemi ekransız (headless) olarak da kullanmak mümkün. Bunun için bir akıllı telefon veya tablet önerilir. Yazılım olarak JRemote tavsiye edlmiş.

Eğitim ve Destek

Baetis Audio, bu kadar parayı ödeyince, ev ağınız, yönlendiriciniz (yoksa router mı demeliyim) ve dijital kablolarınızla ilgili sorularınızın “çoğuna” destek olacağını bildiriyor. Tabiki “çoğuna”, hepsine demek, ürünün ücreti ne olursa olsun biraz g.. ister.  Bu doğal, çünkü bilgisayardan ses bir çoğumuz için yeterince karışık bir konu ve sorular bitmez. “Mastering Digital Audio™” adı altında bir uzaktan bağlantılı web tabanlı bir eğitim ve destek sağlıyorlar ki, anladığım kadarı ile bu sunucudan en fazla faydayı sağlamak için faydalı bir şey ve sizi kullanım rehberi okumaktan kurtarıyor. Bu destek ve eğitim 1 yıl için geçerli. Peki bu eğitim size neler sağlar? Örneğin,

• Tidal™, Pandora™, Spotify™, Amazon ve Netflix filmlerinde en iyi kalitede ses ve video akışı elde edebilirsiniz.
• SACD dışındaki optik disklerin (CD, DVD, Blu-ray) kopyalanmasını öğrenebilirsiniz. Blu-ray ve DVD kopyalama için Makemkv™ yazılımını ayrıca satın almanız gerekiyor.
• HDMI, DVI, VGA video çıkışlarının herhangi bir monitöre veya projektöre bağlantısı; SPDIF, USB, Toslink, AES3 ve HDMI ile DAC veya çok kanallı güçlendirici bağlantısı konusunda yardım.
• HDTracks™, Linn™, BlueCoast ™ ve benzeri internet sitelerinden yüksek çözünürlüklü müzik / video indirme ve dinleme.
• Uzaktan kontrol için bir Android veya IOS tablet veya telefon kullanımı.

Buraya kadar 14.620 Doların nereye gittiğini anladınız mı?

Seçenekler

Bazı özellikler pakete dahil değil ve seçenek olarak sunulmuş.

• DAC bağlantısı için USB tercih ederseniz, SOtM™’ın PCI’a dayalı olmayan bir çözümü öneriliyor ($990). Cryo işleme tabi tutulmuş dahili USB kablosu ve DC kablosuyla daha alınabilir.
• En iyi CD kopyalama yazılımı olarak önerilen Ultra-Secure™ rip özellikli dBPoweramp™ (70$).
• DVD ve Blu-ray kopyalama için MakeMKV™ (50$).
• Gelecek bir zamanda ek olarak Mastering Digital Audio™ desteği için 45$/saat.
• Dilerseniz Roon™ medya yazılımı kurulabiliyor. Baetis Audio, Roon’un, JRiver’dan daha iyi ses çıkarmadığınız ancak farklı meta veri yeteneklerine ve grafik kullanıcı arayüzü nedeni ile tercih edilebileceğini belirtmiş. Ayrıca Berkeley™, MQA™ için Roon’u tercih ediyormuş.
• Titreşim sönümleme için Stillpoint™ ayakları (995$).
• Reference 2 Wifi desteklemiyor. İstenirse USB tabanlı bir 600Mbps Wifi adaptörü sağlanabiliyor.
• Eğer tercih edilirse (sanırım bu çok kanallı ses ve video için tercih edilebilir) Dirac™ Live sayısal oda düzeltme yazılımı kurulumu ve yapılandırılması konunda da destek sağlanıyor. Baetis web sitesinde şu önerme hoşuma gitti: “Diğer şeyler eşitken, fiziksel oda düzeltmesi her zaman en iyisidir, ama diğer şeyler asla eşit değildir” Dirac, en üst düzey dinleme odalarının çoğunda kullanılan DRC yazılımıdır.

Bazı Kaynaklar

• Baetis Audio – Sıkça Sorulan Sorular
• Baetis Audio Ürün Değerlendirmeleri
• Odyofil Bilgisayarları Hakkında