SSD Özeti ve Intel SSD 750 Series

Bu yazının konusu tüketiciler için çok yeni bir teknolojiye sahip Intel SSD 750 Series Solid State Drive ürünü. Ancak, ürün detaylarına girmeden önce SSD nedir? ve neden SSD kullanıyoruz? konularına da değineceğim.

Öncelikle tanımlardan başlayalım. HDD: Hard Disk Drive, SSD: Solid State Drive. Aşağıdaki resimde soldaki HDD, sağdaki ise SSD’nin iç görüntüsüdür. HDD, elektro-mekanik bir aygıt. İçinde verinin yazıldığı diskler, okuma kafası, disk ve okuma kafasını hareket ettiren motorlar ve kontrol elektroniği yer alır. SSD içinde ise hiç bir hareketli parça yok. Veri (genellikle) NAND bazlı flash bellek yongaları üzerinde saklanır. Burada çok detaya girmeden, NAND bazlı flash belleğin, elektrik sinyalleri ile veri yazılabilen, silinebilen ve yazılmış veriyi enerji yokluğunda saklayabilen bir bellek türü olduğunu belirtelim.

HDD ürünleri yaygın olarak 3,5 inç ve 2,5 inç (dizüstü bilgisayarlarda) boyutlarında üretilmektedir. SDD ürünleri ise çoğunlukla 2,5 inç boyutunda üretilmekte, uygun adaptörler ile 3,5 inç disk yuvalarına da takılabilmektedir. Ayrıca, mSATA arabirimini kullanan çok daha küçük boyutlu SSD’ler de mevcut – tabi mSATA destekleyen bir anakart ile kullanabilirsiniz. Aşağıda bu form faktörler ile ilgili resimleri görebilirsiniz. (soldan sağa sırasıyla, 2,5 inç, 3,5inç, mSATA ve 2,5inç-mSATA üst üste). Bir de mSATA’dan biraz daha küçük M.2 boyutu mevcut.

SSD ve HDD’ler ile yaygın olarak SATA (Serial ATA) arabirimi kullanılıyor.  SATA arabirimi ile ilgili olarak şu broşürü inceleyebilirsiniz. Bugün kullandığımız SSD ve HDD’ler çoğunlukla SATA 3.0  (SATA III veya SATA 6Gb/s olarak da anılıyor) standardını destekliyor. SATA 3.0, 600MB/s veri transfer hızına sahip.

Neden SSD?

• Daha hızlı: Ortalama olarak işletim sistemi açılma zamanı: SSD: 10-13 saniye, HDD:30-40 saniye.
• Gürültüsüz, titreşimsiz, ısınmıyor, mıknatıstan etkilenmiyor,
• Daha az güç harcıyor: Ortalama, SSD: 2-3 Watt, HDD: 6-7 Watt,
• Sarsıntı, düşme, darbe gibi fiziksel etkilere dayanıklı, (yine de 3. kattan beton zemine atmayın)
• Arıza olasılığı (MTBF: mean time between failures) HDD’ye göre daha düşük.

SSD’nin kısıtlamaları

• Gigabyte başına maliyet: Çok yuvarlak olarak yurt dışı fiyatlar ile GB başına 0,4$ diyebiliriz. HDD söz konusu olunca GB başına 0,04$ civarı. Bu rakamları verirken çok rahat değilim, çünkü fiyatlar zaman içinde düşüyor. Ancak, farkı anladınız sanırım.
• En yüksek kapasite: Tüketici olarak alınabilecek en yüksek SSD kapasitesi  – şimdilik – 1 TB. Daha yüksek SSD kapasiteleri de mümkün. Ancak, 1TB üstündeki kapasiteler yukarıda belirttiğim birim GB fiyatının – şimdilik – çok üstünde. Üreticiler yakında daha yüksek ve ulaşılabilir fiyatlı SSD’leri müjdeliyor.  Öte yanda bugün 6 TB kapasiteli bir HDD alabilirsiniz.

Pratik kullanımda SSD ve HDD

Daha hızlı performans için daha fazla para ödemeye hazırsanız SSD uygun. Yüksek kapasite ve bütçe sizin için öncelikli ise HDD daha uygun. Genel yaklaşım, bilgisayarın işletim sistemi ve programlarını SSD’ye, veri dosyalarını ise HDD’ye yüklemek şeklinde. Böylece, SSD sayesinde bilgisayar hızlı açılıyor, programlar hızlı yükleniyor ve programlar daha hızlı yanıt veriyor. HDD sayesinde ise yüksek hacimli verilerimizi daha düşük bir maliyet/kapasite oranı ile saklayabiliyoruz. Ben, evimdeki masaüstü bilgisayarların her ikisinde de (çalışma bilgisayarı ve müzik sunucu) işletim sistemi ve programlar için SSD kullanıyorum. Bunlardan bir tanesi mSATA. SSD’leri verdiğim her kuruşa değer buluyorum.

Intel SSD 750 Series

Detaya girmeden önce Intel SSD 750 Series ‘in hangi yaraya merhem olduğunu özetleyeyim. SATA arayüzü, HDD’ler için tasarlanmıştı. SATA 3.0 600MB/s veri transfer hızı SSD performansı için dar boğaz oluşturmaya başlamıştı. Şimdi, tüketici uygulamalarında da SATA yerine PCIe kullanılarak bu dar boğaz aşılıyor. Intel belirli bir test kurgusunda SATA SSD’lere göre 4 katından fazla performans artışı iddia ediyor. Bakınız: Intel® Solid-State Drive 750 Series Product Brief

Intel SSD 750 Series, yüksek performanslı istemci ve sunucu sistemler için tasarlanmış. Intel’in PCIe destekleyen ilk tüketici SSD ürünü. Bu yüksek performansı 4 adet PCIe 3.0 hattı ve NMV Express™ (NVMe – Non Volatile Memory Express) arayüzü ile sağlıyor. NVMe, PCIe SSD için tasarlanmış bir arayüz ve SATA sürücülere göre daha üstün bir “rastlantısal” ve “sıralı” yazma/okuma performansı sağlıyor. NVMe, kullanılagelen AHCI (Advanced Host Controller Interface) protokolüne göre daha az işlemci saat devinimi gerektiriyor. Bu hız ve enerji etkinliği demek.

400GB ve 1,2TB olmak füzere iki ayrı kapasite mevcut. 2 ayrı form faktör söz konusu; ilki PCIe kartı; diğeri ise 2,5inç boyutunda; bunu biraz daha açalım. Eğer sisteminizde PCIe kart yuvası yoksa (örneğin diz üstü bilgisayar),  o zaman 2,5inç form faktörü kullanılabilir. 2,5inç form faktöründeki ürün üzerinde SFF-8639 uyumlu bir konnektör mevcut. Bu konnektör, ana kart üzerindeki SFF-8643 konnektörüne bağlanabiliyor. Ana kart üreticilerinin yeni ürünlerinde bu konnektörlere yer vermesi gerekiyor.

En fazla performans için PCIe x4 gerekiyor. Ayrıca, doğrudan CPU’ya bağlantı gerekiyor (PCH üzerinden değil). Diyelim ki bu form faktör, bağlantı ve konnektör olaylarını çözdünüz. Dikkat edilmesi gereken diğer konu sistemin bu ürün ile başlatılabilmesi (system boot). Ürünler UEFI ile boot edilebiliyor. Ancak, Intel bugün için Z97 ve X99 platformları ve Windows 7 64-bit (ve üstü) için garanti veriyor. Önceki çip setlerde çalışırlık reddedilmemek ile birlikte denenmesi gerekiyor.

Ürünün pozisyonlanabileceği alanlar: oyun bilgisayarı, Ultra HD (4k) video üretimi,  Computer Aided Drafting and Design (CADD), Computational Fluid Dynamics (CFD), Finite Element Analysis (FEA) ve simulasyon. Tabi yüksek performanslı bir müzik sunucusu için de düşünülebilir.

Anlayacağınız üzere bazı kavramlar yeni ve bunu destekleyen bilgisayar ana kartı gibi ürünlerin sayısının artması gerekiyor. Diğer üreticiler de bu yolu takip edecek gibi görünüyor.

Detay için:

• Intel ürün web sitesi
• AnandTech – Intel SSD 750 PCIe SSD Review   (detaylı bir yazı ilgilenene tavsiye ederim)
• TechRadar – Intel SSD 750 Series 1.2TB review
• Tomshardware – Intel Unleashes NVMe SSD 750 Series For Consumer PCs